Khói thuốc lá chứa trên 7000 chất gây hại cho sức khỏe. Trong đó có 69 độc hại nhất có chất gây ung thư. Ngoài ra còn có các hoạt chất gây nghiện, gây độc tế bào hoặc gây đột biến gen. Một người hút thuốc lá 1 gói mỗi ngày sẽ phải hít khói thuốc lá hơn 70000 lần trong 1 năm. Vì vậy niêm mạc miệng, mũi, họng và khí quản, phế quản sẽ phải tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá. Một số hoạt chất của khói thuốc lá tác động trực tiếp trên niêm mạc. Còn phần lớn còn lại được hấp thu vào máu hay hòa tan vào nước bọt rồi được nuốt vào.
Tác hại từ khói thuốc lá.
So với luồng khói chính, luồng khói phụ chứa nhựa thuốc và nicotine chứa chất gây ung gắp 3 lần. Chứa khí CO gấp 5 lần và khí amnonia gấp 50 lần. Hai phần ba số khói từ đầu điếu thuốc đang cháy (luồng khói phụ) sẽ lan tỏa ra môi trường chứ không vào phổi người hút và gây ra bệnh cho người xung quanh (còn gọi là hút thuốc lá thụ động).
Dưới đây là những chất trong thuốc lá.
1 – Nicotine:
Trong một điếu thuốc có chứa khoảng 1 – 5 mg nicotine đây chính là hóa chất gây nghiện. Hút vài lần là nó bắt ta hút tiếp vì tác dụng kích thích ban đầu. Sau khi hít khói thuốc vào nicotine đi thẳng lên não tạo cho ta cảm giác sảng khoái hưng phấn. Nicotine giúp tỉnh táo, tăng cường trí nhớ, gia tăng sự minh mẫn, giảm bớt buồn chán.
2 – Carbon monoxide
Đây là loại khí không mùi, không mầu. Tác dụng xấu là chiếm chỗ của khí oxy khi kết hợp với hồng huyết cầu trong máu làm cho cơ thể bị thiếu dưỡng khí. Chỉ với lượng rất nhỏ nhưng liên tục tác dụng trong thời gian lâu. Khí này cũng đưa tới bệnh tim mạch.
3 – Nhựa thuốc lá.
Thuốc lá chứa cả ngàn hóa chất gần một nửa có tự nhiên hoặc do phản ứng giữa các hóa chất với nhau khi điếu thuốc được đốt cháy. Một số khác được nhà sản xuất cho thêm để tăng hương vị. Khi cháy các hóa chất này kết tụ với nhau và tạo ra nhựa thuốc (tar). Một hợp chất dính như keo mầu vàng sậm. Khi hít vào nhựa thuốc kích thích cuống họng và phế nang. Các hóa chất có trong nhựa là acetone, ammonia, benzene, thủy ngân, chì, hắc ín…
Bài viết liên quan.
Làm thế nào cai thuốc lá tại nhà
Tác hại hút thuốc lá đối với sức khoẻ:
So sánh tác hại của thuốc lá giữa người hút thuốc và không hút thuốc. Các nhà khoa học nhận thấy những người hút thuốc lá thường uống rượu, cà phê và trà nhiều hơn. Nhẹ cân hơn, huyết áp thấp hơn và tim đập nhanh hơn.
Cứ 200 người hút thuốc lá sẽ có 1 người sẽ tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Phân nửa trong số này sẽ chết trong tuổi trung niên, mất đi khoảng 22 năm tuổi thọ. Các nhà khoa học cũng nhận thấy có mối liên quan rõ rệt giữa nghiện thuốc lá và nhiều căn bệnh trong đó nổi bật là bệnh tim mạch, ung thư và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Tác hại thuốc lá đến bệnh phổi.
Hút thuốc lá đã được xác định là nguyên nhân của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Khả năng bị tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính gia tăng gấp 30 lần ở những người hút thuốc lá nặng (> 20 điếu /ngày) so với những người không hút thuốc. Hút xì-gà, hút thuốc lào và ngay cả những người đã ngưng hút thuốc lá cũng có vẫn có thể mắc bệnh và khả năng bị tử vong do bệnh cao hơn so với những người không hút thuốc.
Hút thuốc lá gây ra các căn bệnh viêm nhiễm
Các nhà khoa học nhận thấy ở những người hút thuốc lá bắt đầu xuất hiện hiện tượng viêm nhiễm ở các đường dẫn khí trong phổi. Nếu ngưng thuốc lá sớm, các thay đổi này sẽ hầu như biến mất. Nhưng nếu vẫn tiếp tục hút thuốc lá năm này qua năm khác sẽ để lại trên phổi những tổn thương không thể hồi phục.
- Các đường dẫn khí trong phổi bị hẹp lại do bị co thắt. Đồng thời trong lòng phế quản bị sưng phù lên… Và bám nhiều đàm nhớt. Hậu quả dẫn đến luồng khí đi qua các phế quản rất khó khăn và bị tắc nghẽn lại.
- Các phế nang bị mất tính đàn hồi, bị “chai” đi, không còn co giãn được nữa. Nên khí đi vào các phế nang thường bị kẹt lại, bị nhốt lại khó thoát ra ngoài. Dẫn đến hiện tượng ứ đọng khí trong phế nang và cũng làm cho luồng khí ra vào phổi bị nghẽn lại.
Tác hại thuốc lá đến chức năng hô hấp.
Sự tắc nghẽn luồng khí ở phổi sẽ tiến triển ngày càng nặng nề nếu người bệnh tiếp tục hút thuốc lá. Làm cho chức năng hô hấp bị sụt giảm dần. Ở những người hút thuốc lá, sự sụt giảm này diễn ra nhanh hơn gấp 2 – 3 lần so với người bình thường. Nghiện thuốc lá càng nặng thì sự sụt giảm chức năng hô hấp càng nhanh hơn.
Giả định một người bắt đầu xuất hiện bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở tuổi 45. Nếu vẫn tiếp tục nghiện thuốc lá nặng sẽ có khuynh hướng khó thở khi gắng sức ở tuổi 55. Ở tuổi 60, chức năng hô hấp của người bệnh chỉ còn khoảng 20% bình thường. Người bệnh bị khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi. Khi đã mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, cai thuốc lá không làm chức năng hô hấp trở lại như ngày xưa nhưng có thể tác dụng làm chậm quá trình phát triển của bệnh.